Historia języka rosyjskiego znacząco różni się od historii języków zachodnioeuropejskich. Głównie ze względu na swoje położenie i zupełnie inny krąg kulturowy, do którego on przynależy, rosyjski jest językiem o historii fascynującej w swojej odmienności.
Język rosyjski pochodzi z rodziny języków słowiańskich. Tak jak wszystkie języki z tej grupy, wykształcił się z języka starocerkiewnosłowiańskiego – języka, który, na swój sposób, stanowi słowiański odpowiednik zachodnioeuropejskiej łaciny. Był to język liturgii i dokumentacji kościelnej. W obrębie języków słowiańskich funkcjonują dwa alfabety – łaciński i cyrylica, którą opracował na podstawie alfabetu greckiego święty Cyryl. Dzisiejszy rosyjski korzysta z wersji cyrylicy nazywanej grażdanką.
Pierwsze ślady języka rosyjskiego pochodzą z okresu państwa Kijowskiego, datowanego na XI wiek. Chociaż ta część Europy znajdowała się pod wpływem greckim, wpływem Bizancjum, język w tym regionie również w późniejszym okresie był otwarty na wpływy z zachodu Europy. W okresie średniowiecznym, na skutek licznych kryzysów politycznych i podbojów tych ziem, z języka tych terenów wykształciły się języki białoruski i ukraiński.
Źródłem standardowego języka rosyjskiego była Ruś Moskiewska – to właśnie tam podjęto pierwsze próby normalizacji języka oraz standaryzacji składni oraz zasad fonetycznych. Od tego okresu, to właśnie moskiewska wersja rosyjskiego stała się tą podstawową, przenikając do literatury, dla której stała się fundamentem.
Późniejsze wieki dla języka rosyjskiego oznaczały głównie napływ słownictwa z Europy zachodniej. Również z języka polskiego zapożyczono niektóre słowa. Szczególnym okresem był wiek XVIII, kiedy niezwykłą popularność w Rosji zdobył język francuski – skutkiem tej „gallomanii” było powszechne używanie języka francuskiego przez wyższe warstwy społeczeństwa, a także upodobnianie stylu życia i bycia do tego z Europy zachodniej. Obok języka francuskiego znaczną rolę odegrał język angielski, a także niemiecki.
Poza ścisłymi granicami Rosji, język rosyjski szczególnie popularny był i jest w byłych państwach Bloku Wschodniego. Szacuje się, że około 250 milionów ludzi na całym posługuje się nim biegle, a w kraju jakim jest Białoruś funkcjonuje jako język urzędowy na równi z białoruskim.
Niewątpliwie historia języka rosyjskiego jest bardzo bogata i inspiruje wielu ludzi w wielu krajach. Mieszkańcy Polska mają często mieszane wspomnienia dotyczące samego języka rosyjskiego. Do 1989 roku język rosyjski w Polsce był językiem obowiązkowym a wręcz przymuszanym w każdej szkole. Mało kto miał możliwość uczenia się innych globalnych języków obcych. Dopiero XXI wiek powoli przynosi zmiany. Na przykładzie miasta Bielsko-Biała można również potwierdzić nowy trend – język rosyjski wraca do łask.
